Elektroodpady – dlaczego recykling elektrośmieci jest tak ważny?
Jak wynika z szacunków Organizacji Narodów Zjednoczonych, każdego roku jako ludzkość wytwarzamy średnio 50 mln ton zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego. Elektroodpady zawierają wiele cennych surowców, które z powodzeniem można poddać recyklingowi. Jak wynika z obliczeń ich wartość może wynosić ponad 48 miliardów euro, co stanowi ponad 11-krotność planowanych dochodów Warszawy na cały 2020 rok.
Jak wynika z szacunków Global E-Waste Monitor, liczba elektrośmieci w ciągu ostatnich pięciu lat wzrosła o 21%. Jeśli nie zmienimy naszego stylu konsumpcji, do 2030 roku ilość tego typu odpadów wzrośnie nawet do 74,7 mln ton, sprawiając, że będzie to najliczniejsza frakcja.
– Wśród krajów europejskich liderem jest Szwecja, gdzie ponad 80% masy sprzętu elektronicznego wprowadzanego na rynek jest poddawana recyklingowi bądź przygotowana do ponownego użycia. Polska pod względem ilości zbieranego zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego zajmuje siódme miejsce wśród krajów Unii Europejskiej, pozycjonując nas w pierwszej połowie państw członkowskich o najwyższym wskaźniku. Cały czas pracujemy nad tym, by wartość ta w 2021 r. wyniosła co najmniej 65% średniorocznej masy sprzętu trafiającego na rynek – komentuje Michał Kurtyka, minister klimatu i środowiska.
Recykling elektroodpadów jest ważny z kilku powodów. Odzysk surowców i ich ponowne użycie przy tworzeniu nowych urządzeń nie tylko zmniejsza stopień wykorzystania zasobów naturalnych, ale też przyczynia się do obniżenia kosztów technologicznych w procesie produkcji. Dla przykładu 90% materiałów pochodzących ze zużytej świetlówki można wykorzystać do produkcji innych urządzeń.
W procesach odzysku otrzymuje się wiele cennych surowców takich jak szkło, aluminium, luminofor
i metaliczną rtęć. Sami Europejczycy posiadają w domach niemal 8 mld sztuk AGD, które łącznie ważą około 67 mln ton. W całej tej masie jest niemal 4 mln ton miedzi i ponad 2 mln ton aluminium, które w łatwy sposób mogą zostać przetworzone i wykorzystane.
Należy jednak pamiętać, że w sprzęcie RTV/AGD występują również substancje, które są szkodliwe dla środowiska, takie jak rtęć, azbest, kadm czy związki bromu. Jeśli zużyty sprzęt nie zostanie właściwie zagospodarowany, mogą one przenikać do gleby, wód gruntowych czy powietrza.
Również z tego powodu elektroodpady nie powinny trafić do śmieci zmieszanych. Zużyte sprzęty pochodzące z gospodarstw domowych można oddać:
• w punktach zbierania zużytego sprzętu – wiele z nich oferuje bezpłatny odbiór dużego sprzętu z domu klienta,
• w ramach punktów mobilnych i cyklicznych akcji zbierania sprzętu organizowanych
na terenie gmin,
• w sklepach oferujących sprzęt elektryczny i elektroniczny, które mają obowiązek bezpłatnego przyjęcia zużytego sprzętu przy zakupie nowego sprzętu tego samego rodzaju,
• w punktach selektywnego zbierania odpadów komunalnych (PSZOK). Godziny otwarcia PSZOK-u można sprawdzić m.in. na stronie internetowej swojej gminy.
Dodatkowo, sklepy o powierzchni sprzedaży co najmniej 400 m2 mają obowiązek nieodpłatnego przyjęcia drobnego sprzętu (czyli takiego, którego żaden z wymiarów nie przekracza 25 cm) bez konieczności nabycia nowego sprzętu.
Jeżeli mamy wątpliwości dotyczące segregacji odpadów, możemy sięgnąć po ogólne wytyczne publikowane na stronie Ministerstwa Klimatu i Środowiska: www.naszesmieci.pl.
